نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، دانشکده علوم انسانی، تهران، ایران

2 کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران غرب، دانشکده علوم انسانی، تهران، ایران

چکیده

     این تحقیق با هدف بررسی اثربخشی فنون درمان شناختی رفتاری بر ترس از ارزیابی منفی و عزت‌نفس در دانش‌آموزان 11 تا 12 ساله ناحیه 1 شهر ری شده است. هدف تحقیق، کاربردی و روش گردآوری داده‌ها به صورت نیمه آزمایشی، از نوع پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه کنترل بوده است. جامعه آماری پژوهش شامل 30 نفر از دانش‌آموزان پایه هفتم ناحیه 1 شهر ری که در سال تحصیلی 96-1395 مشغول به تحصیل هستند، بوده است. برای انتخاب نمونه از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای چند مرحله‌ای استفاده شده است. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه عزت‌نفس روزنبرگ (1965) با ضریب پایایی 84/0 و پرسشنامه ترس از ارزیابی منفی واتسون و فرند (1969) با ضریب پایایی 82/0 و هچنین برگزاری دوره آموزشی شناختی رفتاری بر اساس نظریه شناختی رفتاری بک (1967) به مدت 9 جلسه 5/1 ساعته برای گروه آزمایش بوده است. برای تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون تحلیل کوواریانس استفاده شده است. نتایج به دست آمده نشان داد که آموزش شناختی رفتاری بر کاهش ترس از ارزیابی منفی و افزایش عزت‌نفس در دانش‌آموزان 11 تا 12 ساله ناحیه 1 شهر ری تاثیر داشته است؛ بطوریکه مجذور اتا برای ترس از ارزیابی منفی 5/67 درصد و برای عزت‌نفس 5/41 درصد بوده است.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effectiveness of cognitive behavioral therapy techniques on fear of negative evaluation and self-esteem in 11-12-year-old students in Tehran

نویسندگان [English]

  • Zahra Gholami Hyderabad 1
  • Samira Ebrahimipour 2

1 Assistant Professor, Islamic Azad University, Tehran West Branch, Faculty of Humanities, Tehran, Iran

2 Master's degree, Islamic Azad University, Tehran West Branch, Faculty of Humanities, Tehran, Iran

چکیده [English]

This research aims to investigate the effectiveness of cognitive behavioral therapy techniques on the fear of negative evaluation and self-esteem in 11-12-year-old students of district 1 of Ray city. The purpose of the research was applied and the data collection method was semi-experimental, pre-test and post-test with a control group. The statistical population of the research included 30 seventh grade students of the 1st district of Rey city who are studying in the academic year of 2015-2016. A multi-stage cluster sampling method was used to select the sample. The data collection tool is Rosenberg's self-esteem questionnaire (1965) with a reliability coefficient of 0.84 and the fear of negative evaluation questionnaire by Watson and Friend (1969) with a reliability coefficient of 0.82 and also holding a cognitive behavioral training course based on Beck's cognitive behavioral theory (1967). It was for 9 sessions of 1.5 hours for the experimental group. Analysis of covariance test was used to analyze the data. The obtained results showed that cognitive behavioral training had an effect on reducing the fear of negative evaluation and increasing self-esteem in 11-12-year-old students of district 1 of Ray city; Thus, the eta square for fear of negative evaluation was 67.5% and for self-esteem was 41.5%.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Cognitive behavioral training
  • fear of negative evaluation
  • self-esteem
  • seventh grade students
  • اسلامی‌نسب، علی. (1386). روانشناسی اعتمادبنفس. تهران: روان.
  • افخمی، مریم. (1392). اثربخشی رفتار درمانی عقلانی- هیجانی بر کاهش پریشانی بیماران مبتلا به سرطان پستان. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات مرکزی (اراک).
  • اﻣﺎﻣﻲ، طاهره. (1385). مقایسه اثربخشی دو شیوه شناختی-رفتاری و آموزش والدین در افزایش عزت‌نفس دانش آموزان. فصلنامه دانشور رفتار. شماره 19. صص 74-65.
  • بایلینگ، پیتر (2001). گروه درمانگری شناختی رفتاری. ترجمه محمد خدایاری فرد و یاسمین عابدینی، 1390. تهران: دانشگاه تهران.
  • براندن، ناتانیل. (1998). روانشناسی عزت‌نفس. ترجمه مهدی قراچه­داغی (1389). تهران: نخستین.
  • پاشا، آوا. (1386). تاثیر آموزش گروهی بر شیوه‌های رفتاری و رفتاری شناختی بر عزت‌نفس دانشجویان دختر. طرح پژوهش دانشگاه اصفهان.
  • توزنده‌جانی، حسن؛ صدیقی، کاظم؛ نجات، حمید؛ کمال‌پور، نسرین. (1386). اثربخشی نسبی آموزش شناخت رفتاری عزت‌نفس و سازگاری اجتماعی دانش‌آموزان. دانش و پژوهش در علوم تربیتی. شماره 16. صص 56-41.
  • توکلی، نازلی؛ جمهری، فرهاد؛ فرخی، نورعلی. (1393). راﺑﻄﻪ ﺳﺒﮏ ﻫﺎی دﻟﺒﺴﺘﮕﯽ و ﺗﺮس از ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﻨﻔﯽ ﺑﺎ اﻋﺘﯿﺎد ﺑﻪ اﯾﻨﺘﺮﻧﺖ در داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن. ﻓﻦآوری اﻃﻼﻋﺎت و ارﺗﺒﺎﻃﺎت در ﻋﻠﻮم ﺗﺮبیتی. سال 5. شماره 2. صص 77-61.
  • جوانبخت، مریم (1391). مقایسه اثربخشی آموزش گروهی شناختی رفتاری و واقعیت درمانی بر عزت نفس دانش آموزان دبیرستانی. مجله اصول بهداشت روانی. دوره 14. شماره 51. صص 180-172.
  • حسنوندعموزاده، مهدی. (1392). اثربخشی آموزش شناختی-رفتاری گروهی عزت نفس برجرات ورزی، خودکارآمدی، اضطراب اجتماعی و کمرویی دانش آموزان پسر مضطرب اجتماعی. روانشناسی اجتماعی. جلد 1. شماره 33. صص 79-59.
  • حسنوندعموزاده، مهدی؛ عقیلی، محمدمهدی؛ حسنوندعموزاده، معصومه. (1392). اثربخشی آموزش گروهی شناختی رفتاری عزت نفس بر اضطراب اجتماعی و سلامت روان نوجوانان مضطرب اجتماعی. فصلنامه دانش و پژوهش در روانشناسی کاربردی. سال 14. شماره 2. صص 37-26.
  • رجبی، غلامرضا؛ بهلول، نسرین. (1386). سنجش پایایی و روایی مقیاس عزت نفس روزنبرگ در دانشجویان سال اول دانشگاه شهید چمران. مجله پژوهش‌های تربیتی و روانشناختی دانشگاه اصفهان. سال 3. دوره 3. صص 48-33.
  • رحیم زاده، رسول. (1394). اثربخشی درمان شناختی رفتاری واحدپردازه‌ای بر عاطفه مثبت و منفی، سوگیری تعبیر، ترس از ارزیابی منفی و اجتناب در نوجوانان مبتلا به اختلال اضطراب اجتماعی. پایان‌نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه فردوسی مشهد.
  • ستوده، هدایت. (1385). درآمدی بر روانشناسی اجتماعی. تهران: آوای نور.
  • شاکر، فرشته. (1394). اثربخشی درمان شناختی رفتاری گروهی بر عزت نفس و اضطراب اجتماعی دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر داراب. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه آزاد اسلامی ‌واحد مرودشت.
  • قاسمی ارگنه، حامد؛ دارابی عمارتی، عابدین؛ صفری سفید چغائی، صبا. (1393). اثربخشی آموزش شناختی رفتاری بر خودکارآمدی و عزت نفس دانش آموزان دوره دوم شهرستان صحنه. مقالات دومین کنفرانس ملی روانشناسی و علوم رفتاری.
  • کاوه، محمد. (1391). آسیب شناسی بیماریهای اجتماعی. تهران: نشر جامعه شناسان.
  • کرمی‌بلداجی، روح‌الله؛ بهارلو، غفار؛ زارعی، اقبال؛ ثابت‌زاده، ماجده (1392). اﺛﺮﺑﺨﺸﻲ آﻣﻮزش روﻳﻜﺮد ﺷﻨﺎﺧﺘﻲ - رﻓﺘﺎری ﻋﺰت ﻧﻔﺲ ﺑﺮ ﭘﺮﺧﺎﺷﮕﺮی ﻧﻮﺟﻮاﻧﺎن ﭘﺴﺮ ﻣﻘﻄﻊ دﺑﻴﺮﺳﺘﺎن ﺷﻬﺮﻛﺮد. روانشناسی بالینی شخصیت. سال 20. شماره 9. صص 42-33.
  • گل محمدی، کریم. (1393). اثربخشی تکنیک "آموزش تمرکز بر تکلیف" بر کاهش ترس از ارزیابی منفی و سایر نشانگان افراد مبتلا به اضطراب اجتماعی. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شاهد.
  • گنجی، حمزه (1381). ارزشیابی شخصیت. تهران: ساوالان.
  • لی‌هی، رابرت (2003). تکنیکهای شناخت درمانی (راهنمای کاربردی برای متخصصان بالینی). ترجمه حسن حمیدپور، زهرا اندوز، 1388. تهران: ارجمند.
  • محمدزاده، حکیمه؛ محتشمی، جمیله؛ بحرینیان، عبدالمجید؛ شاکری، نزهت؛ جمشیدی خزلی، طیبه (1395). اثربخشی درمان شناختی به شیوه گروهی بر میزان اعتماد به نفس دانش‌آموزان دختر. نشریه تخصصی روان پرستاری. دوره 4. شماره 1. صص 27-18.
  • یارمحمدی شورگلی، گلدار (1395). مقایسه اثربخشی آموزش شناختی ارتقاء امید و مهارت های اجتماعی بر کاهش ترس از ارزیابی منفی و رفتار های ایمن در دانش آموزان دختر دوره دوم متوسطه شهر ارومیه در سال تحصیلی 95-94. پایان نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه ارومیه.
  • Afzal, Firdous,. Rashid, Haroon., Bukhari, Syeda Razia (2017). Cognitive Behavior Therapy (CBT): An Effective Treatment for Major Depressive Disorders: A Case Study. The International Journal of Indian Psychology. 4(2), 2349-3429.
  • Badeleh Morteza, Fathi Mehdi, Aghamohamadian Hamid Reza, Badeleh Mohammad Taghi (2013). The Effect Of Group Cognitive Behavioral Hypnotherapy On Increasing Self-Esteem Of Adolescents. Journal Of Research Development In Nursing & Midwifery. 10(1), 17-24.
  • Button, Katherine S., Kounali, Daphne. (2015). Fear of Negative Evaluation Biases Social Evaluation Inference: Evidence from a Probabilistic Learning Task. PLoS One. 2015; 10(4): PMC4390305.
  • Cajanding, R.J (2016). The Effectiveness of a Nurse-Led Cognitive-Behavioral Therapy on the Quality of Life, Self-Esteem and Mood Among Filipino Patients Living With Heart Failure: A Randomized Controlled Trial. Appl Nurs Res. 31, 86-93.
  • Epstein NB. (2014). Enhanced cognitive- behavioral therapy for couples: A contextual approach. New York
  • Fisher Pl, & Wells A. (2008). Met cognitive therapy for obsessive-compulsive disorder: a case series. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry. 43: 117-132.
  • Forghani Toroghi, Ommolbanin,. Javanbakht, Maryam,. Bayazi, Mohammad Hossein,. Sahebi, Ali,. Vahidi, Shoaib,. Derogar, Khadije (2012). the effectiveness of group cognitive-behavioral training and group reality therapy on self-esteem of high school students.The Quarterly Journal Of Fundamentals Of Mental Health. 14(2), 172-180.
  • Greenberger, E., Chen, C., Demitrieva, P., & Farruggia S. (2008) item – wording and Dimensionality of the Rosenberg self esteem scale : Do they matter? Personality and individuality and differences. 35.(6) 1241 – 1254.
  • Hargreaves, Eleanore; Affouneh, Saida (2017). Pupils' Fear in the Classroom: Portraits from Palestine and England. Journal of Research in Childhood Education. 31(2): 227-239.
  • Lowrence,w.w. (2006). Four dimensions of assertiveness. Multivariate journal of behavioural research. 15 (2), 127-139.
  • Månsson, K.N.T., Salami, A., Frick, A., Carlbring, P (2016). Neuroplasticity in response to cognitive behavior therapy for social anxiety disorder Open. Citation: Translational Psychiatry. 6, e727.
  • Parashar, Bharat., Bhatoa, Pankaj Kumar., Asha Bhatoa., Virender Yadav (2012). Anxiety: A Common Problem with Human Beings. Thepharmajournal. 1(5), 10-21.
  • Puklek,M. (2008). Development of the two forms of social anxiety in adolescence .Horizon of psy chology. 13(3),27-40.
  • Ross KE, & Van Koesreld D. (2008). An open trail of group Met cognitive therapy for obsessive-compulsive disorder. Journal of Behavior Therapy and Experimental Psychiatry. 39, 451-458.
  • Selles, Robert R.; Arnold, Elysse B.; Phares, Vicky; Lewin, Adam B.; Murphy, Tanya K.; Storch, Eric A. (2015). Cognitive-Behavioral Therapy for Anxiety in Youth with an Autism Spectrum Disorder: A Follow-Up Study. The International Journal of Research and Practice.19(5), 613-621.
  • Soravia, Leila M., Orosz, Ariane. (2016). CBT reduces CBF: cognitive‐behavioral therapy reduces cerebral blood flow in fear‐relevant brain regions in spider phobia. Brain Behav. 2016 Sep; 6(9): e00510.
  • Watson, D., & Friend, R. (1969). Measurement of social-evaluative anxiety. Journal of Consulting and Clinical Psychology. 2(3), 448-457.
  • Wells A. (2009). Met cognitive therapy for anxiety and depression. The guild ford press London.
  • Yousaf, Saira. (2015). The Relation between Self-Esteem, Parenting Style and Social Anxiety in Girls. Journal of Education and Practice. 6(1),140-142.