نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

کارشناس ارشد مشاوره و راهنمائی، آموزگار، تهران، ایران

چکیده

یکی از مسائل مهمی که جوامع کنونی با آن مواجه هستند گرایش گروه های سنی مختلف به فضای مجازی و فعالیت و گذران وقت در آن است، دانش آموزان نوجوان نیز در این باره مستثنی نیستند. بنابر مطالعات انجام شده یکی از مقوله های موثر بر شکل گیری شخصیت و بروز رفتار نوجوانان فضای مجازی می باشد، اما فضای مجازی دارای محاسن و معایبی است که موجب تأثیرات مثبت و منفی در کاربران خود از جمله نوجوانان می شود. این پژوهش به روش اقدام پژوهی انجام شده و تاثیر کارگاه های آموزشی با شیوه تفکر خلاق  دانش آموزان و والدین بر آسیب های ناشی از فضای مجازی در یک نمونه آماری 30 نفره از دانش آموزان ششم ابتدائی یکی از مدارس دخترانه دولتی تهران در سال تحصیلی 97-96 انجام شده است. در این پژوهش از طریق مشاهده و مصاحبه شواهد 1 جمع آوری و پس از تجزیه و تحلیل و انتخاب راهکار و اجرای آن، شواهد 2 نیز به روش مشاهده و مصاحبه و نظر سنجی جمع آوری شده و مورد بررسی قرار گرفته است. پژوهشگر با بررسی شواهد دوم دریافته است رضایت نسبی والدین و دانش آموزان ازافزایش آگاهی و تاثیر راهکارها بر پیشگیری از آسیب های فضای مجازی کسب شده است، هم چنین مشاهدات پژوهشگر نشان داده پس از برگزاری کارگاه های والدین و دانش آموزان با شیوه تفکر خلاق تغییرات مثبتی در رفتار دانش آموزان در فضای مجازی ایجاد شده است. می توان با برگزاری کارگاه های آموزشی والدین و دانش آموزان با رویکرد تفکر خلاق در جهت پیشگیری از آسیب های فضای مجازی اقدام نمود، آغاز آموزش های لازم درباره رفتار در فضای مجازی از همان دوره تحصیلی ابتدائی ضروری به نظر می رسد. پیشنهاد می شود فصل آشنایی با آسیب های فضای مجازی به فصل های کتاب درسی کارو فناوری پایه ششم ابتدائی اضافه گردد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The effect of teaching parents and students with creative thinking methods on the prevention of cyberspace harms (action research study)

نویسنده [English]

  • Fatima Babaei

Senior expert in counseling and guidance, Amoozgar, Tehran, Iran

چکیده [English]

One of the important issues that the current societies are facing is the tendency of different age groups towards virtual space and activities and spending time in it, teenage students are no exception in this regard. According to the studies conducted, cyberspace is one of the most effective categories on the formation of personality and behavior of teenagers, but cyberspace has advantages and disadvantages that cause positive and negative effects on its users, including teenagers. This research was conducted using the action research method and the effect of educational workshops with the creative thinking of students and parents on the harm caused by cyberspace in a statistical sample of 30 students of the sixth grade of one of Tehran's government girls' schools in the academic year of 2017-2018. 96 has been done. In this research, evidence 1 was collected through observation and interview, and after analyzing and choosing a solution and implementing it, evidence 2 was also collected and analyzed through observation, interview and survey. By examining the second evidence, the researcher has found that the relative satisfaction of parents and students has been obtained from increasing awareness and the effect of solutions on preventing cyberspace harms. Also, the researcher's observations have shown positive changes after holding workshops for parents and students with a creative way of thinking. It has been created in the behavior of students in cyberspace. It is possible to prevent the harm of cyber space by holding educational workshops for parents and students with a creative thinking approach, it seems necessary to start the necessary education about behavior in cyber space from the same elementary education period. It is suggested to add a chapter on the dangers of cyberspace to the chapters of the 6th grade elementary technology textbook.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Prevention
  • injuries
  • virtual space
  • creative thinking
  • parents
  • students
  • اکبری، ابوالقاسم و اکبری مینا (1390). آسیب شناسی اجتماعی، تهران، انتشارات رشد و توسعه.
  • امینی، فهیمه (1393). «ضرورت آشنایی با سواد رسانه ای در خانواده»، اولین کنفرانس ملی سواد رسانه ای.
  • بهرامسری، شیما و همکاران (1394). «نقش سواد رسانه ای در بهینه سازی استفاده از شبکه های اجتماعی و ارائه راهکارهایی برای ارتقا سطح سواد رسانه ای کاربران: مطالعه موردی شبکه اجتماعی فیس بوک»، هشتمین همایش علمی پژوهشی ادکا.
  • خجیر، یوسف (1396). «آسیب شناسی استفاده از شبکه های اجتماعی و نرم افزار های تلفن همراه در خانواده های ایرانی(با تأکید بر نقاط قوت، ضعف، فرصت، تهدید)»، فصلنامه شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، دوره بیستم، شماره 77 پاییز.
  • خدایاری، کلثوم و همکاران (1393). «میزان و نوع استفاده از شبکه های اجتماعی فضای مجازی»، فصلنامه پژوهش های ارتباطی، شماره 77، بهار.
  • ستارزاده، داوود (1386). «بررسی عوامل اجتماعی موثر بر اعتیاد به اینترنت و پیامدهای آن»، فصلنامه تخصصی علوم اجتماعی، شماره 14.
  • سند تحول بنیادین آموزش و پرورش آذر 1390
  • صادقیان، عفت (138). «تأثیرات اینترنت بر کودکان و نوجوانان»، مجله الکترونیکی نما، شماره 4.
  • عاملی، سعیدرضا (1382). «دو جهانی شدن ها و جامعه جهانی اضطراب»، نامه علوم اجتماعی، مهر ماه، شماره 21
  • عاله پور، مانیا (1396). «مصاحبه با کری بزلگت (از مسیر خلق محصول رسانه ای نگاه انتقادی در کودک شکل می گیرد)»، فصلنامه رسانه، شماره84، اردیبهشت.
  • قاسمی پویا، اقبال (1382). راهنمای معلمان پژوهنده، تهران: نشر اشاره.
  • قاسمی پویا، اقبال (1389). راهنمای عملی پژوهش در عمل، تهران: نشر اشاره.
  • قاسمی پویا، اقبال (1392). پژوهش در عمل راهنمای تغییر و تحول در کلاس درس و مدرسه، تهران: پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش.
  • عاله پور، مانیا (96-1395). «نقدی بر کتاب سواد رسانه ای پایه دهم(لزوم گذر از مرحله تحلیل متون رسانه ای به تولید)»، ماهنامه مدیریت ارتباطات، شماره 83، اسفند و فروردین.
  • مشعوف، نرگس (1391). «شبکه های اجتماعی در تضعیف روابط خانوادگی» {یادداشت وب سایت بازیابی شده} ازhttp://www.yjc.ir/fa/news/3627988
  • منتظر قائم، مهدی (1381). امنیت در فضای مجازی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ هنر و ادبیات.