نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسنده
کارشناسی ارشد مشاوره و راهنمایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران
چکیده
مشکلات رفتاری کودکان همچون پرخاشگری می تواند به تعاملات اجتماعی کودکان آسیب جدی وارد سازد. پژوهش حاضر به منظور بررسی اثربخشی بازی درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری و مشکلات رفتاری و مهارت های اجتماعی کودکان دبستانی پرخاشگر در مدارس پسرانه ابتدایی منطقه 16 تهران انجام شد. این پژوهش، یک مطالعه نیمه آزمایش با طرح پیش آزمون و پس آزمون و گروه شاهد بود. در این پژوهش، 30 پسر 11 – 7 ساله با رفتار پرخاشگرانه شرکت داشتند که به روش نمونه گیری در دسترس از مدارس ابتدایی منطقه 16 تهران انتخاب شده بودند. آزمودنی ها به دو گروه 15 نفری آزمایش و شاهد تقسیم شدند. گروه آزمایش، بازی درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری را در 12 جلسه دریافت کردند. درحالی که به گروه شاهد این آزمایش ارائه نشد. ابزارهای استفاده شده در این پژوهش پرسش نامه مشکلات رفتاری راتر – فرم والدین (1975) و مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی گرشام والیوت (1990) بود. والدین پرسش نامه مشکلات رفتاری راتر و ملمان مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی گرشام والیوت را برای آزمودنی ها در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون تکمیل کردند. اطلاعات به دست آمده از پرسش نامه قبل و بعد از مداخله با استفاده از تحلیل کوواریانس چند متغیری و نسخه 23 نرم افزار spss تجزیه وتحلیل شد. در ابتدا مفروضه های طبیعی بودن و همگنی واریانس و کوواریانس متغیرها ارزیابی شد. آزمون کلموگروف اسمیرنوف حاکی از آن بود که همه متغیرها طبیعی هستند (05/0 > p). آزمون باکس هم فرض همگنی واریانس و کوواریانس و کوواریانسی را تائید کرد؛ بنابراین مفروضه های آزمون آماری تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان داد. بازی درمانی مبتنی بر مدل شناختی رفتاری اثر معناداری بر مشکلات رفتاری و مهارت های اجتماعی کودکان پرخاشگر (0001/0 < p) دارد.
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The effectiveness of play therapy on the cognitive behavioral model on behavioral problems and social skills of aggressive elementary school children
نویسنده [English]
- Seyed Narges Mousavi
Master of Counseling and Guidance, Islamic Azad University, South Tehran Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]
Children's behavioral problems such as aggression can cause serious damage to children's social interactions. The present study was conducted in order to investigate the effectiveness of play therapy based on cognitive behavioral model and behavioral problems and social skills of aggressive primary school children in boys' primary schools in district 16 of Tehran. This research was a semi-experimental study with a pre-test and post-test design and a control group. In this research, 30 boys aged 7-11 with aggressive behavior participated, who were selected by available sampling method from elementary schools in the 16th district of Tehran. The subjects were divided into two groups of 15 people, experimental and control. The experimental group received game therapy based on cognitive behavioral model in 12 sessions. While the control group was not given this test. The tools used in this research were Rutter's Behavioral Problems Questionnaire-Parent Form (1975) and Gresham Valiot's Social Skills Rating Scale (1990). Parents completed the Rutter and Melman Behavioral Problems Questionnaire and the Gresham Valiot Social Skills Rating Scale for the subjects in the pre-test and post-test phases. The information obtained from the questionnaire before and after the intervention was analyzed using multivariate covariance analysis and spss software version 23. At first, the assumptions of normality and homogeneity of variance and covariance of the variables were evaluated. Kolmogorov Smirnov test indicated that all variables are normal (p < 0.05). Box test also confirmed the assumption of homogeneity of variance, covariance and covariance; Therefore, the assumptions of the statistical test showed multivariate covariance analysis. Play therapy based on cognitive behavioral model has a significant effect on behavioral problems and social skills of aggressive children (p<0.0001).
کلیدواژه‌ها [English]
- Play therapy
- behavioral problems
- social skills
- aggression
- ابوالمعالی، خدیجه (1391)؛ پرخاشگری، ماهیت علل و پیشگیری، چاپ اول، تهران. نشر ارجمند
- افروز، غلامعلی، عاشوری، محمد (1396)؛ روانشناسی مدیریت رفتاری کودکان بیش‌فعال و مضطرب. تهران: دانشگاه تهران
- آذرنیوشان، بهزاد؛ به پژوه، احمد، غباری بناب، باقر (1391)؛ (اثربخشی بازی‌درمانی شناختی رفتاری بر مشکلات رفتاری دانش آموران ابتدایی با ناتوانی‌ها ذهنی مجله کودکان استثنایی
- بهروز سرچشمه، سعید، کریمی، محمد؛ جلیل آبکنار، سیده سمیه (1397)؛ با اثربخشی آموزش مهارت‌های زندگی بر مهارت‌های زندگی بر مهارت‌های اجتماعی؛ دانش آموزان دبیرستانی با ناتوانی ذهنی – روانشناسی بالینی
- پور محمدرضا تجریش، معصومه؛ جلیل آبکنار، سمیه، عاشوری، محمد؛ به پژوه، احمد (1394)؛ اثر آموزش بازداری پاسخ بر حافظه کاری در توجه کودکان دارای اختلال و بایگانی بازسازی
- جلیل آبکنار، سیده سمیه؛ عاشوری، محمد؛ افروز، غلامعلی (1392) (تأثیر آموزش رفتار اجتماعی بر مهارت‌های اجتماعی نوجوانان با ناتوانی ذهنی بایگانی با سازی
- جنتیان، سیما، نوری، ابوالقاسم، سما واتیان، حسین (1397)؛ (اثربخشی بازی‌درمانی بر اساس رویکرد شناختی رفتاری بر نشانه‌های خشم و اختلال بیش فعالی، مجله روانشناسی کودک و نوجوان
- سلطانی فر، عاطفه (1392)؛ با اثربخشی بازی‌درمانی مبتنی بر دل‌بستگی بر علائم اختلال ترومای پیشرفته در کودکان 9-3 سال مجله سلامت روان
- شاه رفعتی، فاطمه، پور محمدرضایی تجریش، معصومه، پیشیاره، ابراهیم؛ میرزایی، هوشنگ، بیگلریان، اکبر (1395)؛ اثربخشی بازی‌درمانی گروهی بر ارتباط کودکان 8 تا 5 سال مبتلابه اختلال اتیم با عملکرد بالا بازسازی بایگانی
- عاشوری، محمد، جلیل آبکنار، سیده سمیه (1395)؛ دانش آموزان با نیازها و آموزش کلی، تهران: رشد فرهنگ
- فؤاد الدین، منصوری، بیدختی، مریم (1392)؛ با اثربخشی متأثر درمانی بر مهارت‌های اجتماعی و تنظیم رفتار دختران عقب‌مانده ذهنی مجله پژوهش در علوم توان‌بخشی
- قدوسی، نیلوفر، ساجدی، فتح اله، میرزایی، هوشنگ (1396)؛ (اثربخشی بازی‌درمانی شناختی رفتاری بر مشکلات رفتاری بیرونی کودکان کار و خیابانی مجله توان‌بخشی ایرانیان
- Altun i.The perceived problem solving ability and values of student nurses and midwives. Nurse Education today. 2003,23(8):575-84. [DOI:10.1016/S0260-6917(03)00096-0]
- Babinski DE,Mills Sl, Bansal PS.the effects of behavioral par-ent training with adjunctive social skills training for a preadolescent girl with ADHD and borderline personality features.Clinical case studies.2017,17(1):21-37/[DOI:10.1177/1534650117741707]
- Biabangard E. [A comparison of social skills between blind, deaf and normal hight scholl female student in Tehran (Persian)]. Jour-nal of Exceptional Children.2005:5(1):55-68.
- Bulgan C, Ciftici A.Psychological adaptation, material satisfaction,and academic self-efficacy of international students.Journal of International Students.2017,7(3):687-702.
- Danielson ML, Bitsko RH, Ghandour RM, Holbrook JR, Kogan MD, Blumberg SJ. Prevalence of parent-reported ADHD diagnosis and associated treatment among U.S. children and ado-lescents,2016.Journal of Clinical Child & Adolescent Psychol-ogy.2018,47(2):199-212. [DOI:10.1080/15374416.2017.1417860][PMID]
- Esbjorn BH, Normann N, Christianses BM, Reinholdt-Dunne,ML.The efficacy of group metacognitive therapy for children(MCT-c)with generalized anxiety disorder:An open trial. jour-nal of Anxiety Disorder.2018:53:16-21. [DOI:10.1016/j.janxdis.2017.11.002][PMID]
- Frank MG.Social skills training with handicapped children: A review. Review of Educational Resarch. 1981:51(1):139-76. [DOI:10.3102/00346543051001139]
- Fridman M. Banaschewski T, Sikirica V, Quintero J, Chen KS. Access to diagnosis, treatment, and supportive services among pharmacotherapy-treated children/adolescents with ADHD in Europe: Data from the Caregiver Perspective on Paediatric ADHD survey. Neuropsychiatric Diswase and Treatment. 2017,13:947-58. [DOI:10.2147/NDTS128752]
- Gowdini,R, Pourmohamdreza-Tajrishi M, Tahmasebi S, Biglar-ian A. [Effect of emotion management training to mothers on the behavioral problem of offspring; Parents, view (Persian)]. Archives of Rehabilitation. 2017: 18(1):13-24. [DOI:10.21859/jrehab-180113]
- Hoshina A, Horie R, Giannopulu I, Sugaya M. Measurement of the effect of digital play therapy using biological information. Procedia Computer Science. 2017,112:1570-9. [DOI:10.1016/j. procs.2017.08.104]
- Jayne KM,Ray DC.Child-centered play therapy as a compre-hensive school counseling approach: Directions for research and practice. Person-Centered & Experiential Psychotherapies.2016, 15(1):5-18. [DOI:10.1080/14779757.2015.1132757]
- Jindal-Anape D. Vettraino E. Drama techniques for the enhance-ment of social-emotional development in people with special needs: review of research International Journal of Special Edu-cation. 2007, 22(1):107-17.
- Kirk s, Gallagher MR. Educating exceptional chil-dren. New York: Elsevier, 2015
- Kristen LM, et al. A review of social problem-solving inter-ventions: Past findings, current status, and future directions, Review of Educational Research. 2016:87(1):71-102. [DOI:10.3102/0034654316652943]
- Landreth GL, Ray DC, Bratton SC, Play therapy in elemen-tary schools, Psychology in the Schools. 2009, 46(3):281-89. [DOI:10.1002/pits.20374]
- Mahvashevernofaderani A, Adibereshki N, Movallali G. [the effectiveness of life skills training on the social skills of hearing impaired secondary school students in inclusive schools (per-sian)].Journal of Research on Rehabiltation Scirnse. 2012,8(3):477-88.
- Malka M, Marshall HR. Mothers of children with LD and ADHD: Empowerment through Online communication. Journal of Education Technology. 2009, 24(1):39-49. [DO I:10.1080/15374416.2015.1105137][PMID]
- Mora L, Sebille K, Neill L. An evaluation of play therapy for children and young people with intellectual disabilities, 2018, 1-14. [DOI:10.1080/23297018.2018.1442739]
- Movallahi G, Tayebi ramin Z, Rezaee madani M. [Effectiveness of group logo therapy on increasing thr quality of the mothers, life of hearing impaired children (Persian)]. Social Welfare.2016; 16(61):221-42.
- Roderick DOH, keith CR, John DKL, Promoting social com-munication in a child with specific language impairment. Com-munication Disorders Quartrly.2015,37(4):199-210. [DOI:10.1177/1525740115595346]
- Rutter M, Cox A, Tupling C, Berger M, Yule W. Attainment and Adjustment in Two Geographical Areas: I—The Prevalence of Psychiiatric Disorder, The British Journal of Psychiatry. Br J Psy-chiatry, 1975, 126:493-509. [DOI: 10.1192/bjp/126.6.520][PMID]
- Tavakkolizadeh J, Bolhari J, Mehtyar AH, Dezhkam M. [Epide-miology of attention deficit and disruptive behavior disorders in elementary school children of Gonbad town, north east Iran (1996-1997) (Persian)]. IranianJournal of Psychiatry and Clinical Psychology. 1997:3(1):40-52.
)