نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد مشاوره مدرسه گروه مشاوره دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران.
2 ارشناسی ارشد مددکاری اجتماعی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی، تهران، ایران
3 دانشجوی دکتری تخصصی مشاوره دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
4 دانشجوی کارشناسی ارشد مشاوره خانواده گروه مشاوره دانشگاه رازی، کرمانشاه ایران
چکیده
پژوهش حاضر به منظور تعیین اثربخشی آموزش تاب آوری بر بهبود کیفیت زندگی و سرسختی روانشناختی زنان سرپرست خانوار انجام شد. روش پژوهش از نوع نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود.جامعه آماری پژوهش را کلیه زنان سرپرست خانوار تحت پوشش کمیته امداد شهرستان کرمانشاه در سال 1397 بودند. از میان این زنان 30 نفر به روش هدفمند در دسترس انتخاب و سپس به صورت تصادفی در دوگروه 15 نفره آزمایش و کنترل جایگزین شدند. جهت گردآوری اطلاعات، پرسشنامههای کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی(QFQ) و سرسختی روانشناختی اهواز ((AHI مورد استفاده قرار گرفت. بعد از انجام پیش آزمون، گروه آزمایش در 8 جلسه هفتگی 90 دقیقه ای، آموزش تابآوری بر اساس نظریه هندرسون را دریافت کرد. آنگاه پس آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. نتایج تحلیل کواریانس نشان داد که آموزش تابآوری باعث افزایش معنادار میانگین نمرات مولفه های کیفیت زندگی (به جز مولفه های سلامت جسمانی و سلامت محیط) و سرسختی روانشناختی در زنان سرپرست شده است(001/0p<).
کلیدواژه‌ها
عنوان مقاله [English]
The effectiveness of resilience training on improving the quality of life and psychological toughness of women heads of households
نویسندگان [English]
- Azar Parvaneh 1
- parvaneh khaftan 2
- Dariush Khanayi 3
- Ayoub Saqzai 4
1 Master of Counseling School, Department of Counseling, Razi University, Kermanshah, Iran.
2 Master of Social Work, University of Welfare and Rehabilitation Sciences, Tehran, Iran
3 Doctoral student in Counseling, University of Isfahan, Isfahan, Iran
4 Master's student in Family Counseling, Department of Counseling, Razi University, Kermanshah, Iran
چکیده [English]
The present study was conducted in order to determine the effectiveness of resilience training on improving the quality of life and psychological toughness of female heads of households. The research method was a semi-experimental type with a pre-test-post-test design with a control group. The statistical population of the research was all female heads of households covered by the Kermanshah Relief Committee in 2017. Among these women, 30 people were selected in a targeted way and then randomly replaced in two groups of 15 people, experimental and control. In order to collect information, World Health Organization quality of life questionnaires (QFQ) and Ahvaz Psychological Toughness (AHI) were used. After the pre-test, the experimental group in 8 weekly sessions of 90 minutes, resiliency training based on the theory received Henderson. Then the post-test was performed for both groups. The results of covariance analysis showed that resilience training significantly increased the mean scores of quality of life components (except physical health and environmental health components) and psychological toughness in women. has been supervised (p<0.001).
کلیدواژه‌ها [English]
- Resilience
- quality of life
- psychological toughness
- female heads of the household
- احمدی، رضا، شریفی درآمدی، پرویز (1393). «بررسی اثربخشی آموزش تاب آوری بر سلامت روان افراد مبتلا به وابستگی به مواد افیونی کانون توکسای تهران»، فصلنامه مطالعات روانشناسی بالینی، 4 (16). 78-89.
- ایدلخانی، شیرین، حیدری، حسن.(1395). سنجش اثربخشی آموزش تاب آوری بر سلامت روان و کیفیت زندگی همسران جانبازان. فصلنامه روانشناسی ،7(27)،۸۰- ۶۷.
- ایرانی برقی، زیبا، بگیان کوله مرز، محمد جواد ، هزاری، نادیا (1395). «اثربخشی آموزش تاب آوری بر بهبود کیفیت زندگی پرستاران»، فصلنامه مدیریت پرستاری، 5(3)، 17-11.
- پوررحیمی مرنی، مریم، احدی، حسن، عسگری، پرویز، بختیارپور، سعید (1394). «اثربخشی برنامه تابآوری پنسیلوانیا بر راهبردهای مقابله‌ای،کیفیت زندگی و خوش‌بینی دانشجویان»، دستاوردهای روانشناسی بالینی، 1(1)، 25-40.
- جمشیدی عینی، آزاده، سادات رضوی، ویدا (1396). «اثربخشی آموزش تاب آوری بر استرس و بهزیستی روانشناختی پرستاران یک مرکز نظامی در شهر کرمان»، فصلنامه علمی پژوهشی ابن سینا، 19 (4)، 38-44.
- حسینی قمی، طاهره و سلیمی بجستانی، حسین (1391). «اثربخشی آموزش تاب آوری بر استرس مادران دارای فرزندان مبتلا به سرطان در بیمارستان امام خمینی تهران»، مجله روانشناسی سلامت، دوره1، شماره 4.
- حسینی قمی، طاهره، ابراهیمی قوام، صغری، علومی، زهره (1395). «اثربخشی آموزش تاب آوری در سطح کیفیت زندگی مادران دارای فرزندان ۱۰-۱۳ ساله مبتلا به سرطان در بیمارستان امام خمینی (ره) تهران»، فصلنامه مطالعات روانشناختی بالینی، 1(1)،100-89.
- صادقی، مسعود، رحیمی پور، طاهره، علی محمدی، حسین. (1396). «تأثیر تابآوری و سرسختی روانشناختی بر سلامت روان مادران کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی-کمبود توجه»، دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی، 18(1)، 30-37.
- کاوه، منیژه، علیزاده، حمیده، دلاور، علی و برجعلی، احمد (1390). «تدوین برنامه افزایش تاب آوری در برابر استرس و تاثیر آن بر مولفه های کیفیت زندگی والدین دارای کودک کم توان ذهنی خفیف»، مجله کودکان استثنایی، 11 (2). 119-140.
- کریمی، پروانه (1389). اثربخشی آموزش تاب آوری بر سرسختی روانشناختی و تابآوری افراد بعد از ترک اعتیاد، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی ،دانشگاه علامه طباطبایی.
- کیامرثی، آذر و ابوالقاسمی، عباس. (۱۳۸۵). روان شناسی سرسختی، اردبیل: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی اردبیل، چاپ اول.
- مومنی، خدامراد، ابراهیمی، پرستو، حسینیان، سیمین (1394). «ارتقای سلامت روان و کیفیت زندگی از طریق برنامه آموزش تابآوری برای مادران کودکان دارای اختلال یادگیری»، فصلنامه فرهنگی تربیتی زنان و خانواده، 8(26)،64-40.
- نجات، سحرناز، منتظری، علی، هلاکویی نایینی، کورش، محمد کاظم، مجدزاده، سیدرضا (1385). «استاندارد سازی پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان جهانی بهداشت (WHOQOL-BREF): »، ترجمه و روان سنجی گونه ایرانی، مجله دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی، ۴ (۴) :12-۱
- هاشمی، لادن و جوکار، بهرام (1390). «بررسی رابطه بین تعالی معنوی و تاب آوری در دانشجویان دانشگاه»، مجله مطالعات روانشناسی تربیتی، دوره8، شماره13.
- Bernat, F. P (2009). Youth resilience: Can schools enhance youth factors for hope, optimism, and success?. Women & Criminal Justice, 19(3), 251-266.
- Bradshaw, B. G., Richardson, G. E., Kumpfer, K., Carlson, J., Stanchfield, J., Overall, J., ... & Kulkarni, K (2007). Determining the efficacy of a resiliency training approach in adults with type 2 diabetes. The Diabetes Educator, 33(4), 650-659.
- Brunwasser, S. M., Gillham, J. E., & Kim, E. S (2009). A meta-analytic review of the Penn Resiliency Program’s effect on depressive symptoms. Journal of consulting and clinical psychology, 77(6), 1042.
- Chen M, Huang Y, Sun C, Lee C, Hsiao S, Chou Y, Han T, Yang T (2014). "Factors influencing the quality of life of nurse anesthetists and the correlations among work stress, job satisfaction, and quality of life: A case study of three medical centers in Southern Taiwan." World Journal of Medicine and Medical Science Vol. 22.
- Jill, R., Johnson, Henry, C., Emmons, Rachael L., Rivard, Kristen H., Griffin, Jeffery A.(2015). Resilience Training: A Pilot Study of a Mindfulness-Based Program withDepressed Healthcare Professionals. The Journal of Science and Healing, 11(6), 433-444
- Knowledge & Research in Applied Psychology2011; 13(4): 24-132. [Text in Persian].
- Mahdian, Z., & Ghaffari, M. (2016). The mediating role of psychological resilience, and social support on the relationship between spiritual well-being and hope in cancer patients. Journal of Fundamentals of Mental Health, 18(3), 130-138.
- Mealer, M., Conrad, D., Evans, J., Jooste, K., Solyntjes, J., Rothbaum, B., & Moss, M. (2014). Feasibility and acceptability of a resilience training program for intensive care unit nurses. American Journal of Critical Care, 23(6), e97-e105.
- Merino-Tejedor E, Hontangas-Beltrán PM, Boada-Grau J, Lucas-Mangas S. Hardiness as a moderator variable between the Big-Five Model and work effort. Pers Individ Dif. 2015;85:105-10.
- Mir M A, Debra S, Dwyer E A, Vanner,A L. AdolescentPropensity to Engage in Health Risky Behaviors: The Role ofIndividual Resilience. International Journal of Environmental Research and Public Health. 2010; 7: 2161-2176.
- Pinquart, M. (2009). Moderating effects of dispositional resilience on associations between hassles and psychological distress. Journal of applied Developmental psychology, 30(1), 53-60.
- Rabi'i far V, San'ati Monfared S, Sashourpour M, Hazrati M. (2015) Analyze and evaluate the effects of performing Hadi plans on socio-economic development of rural settlements (Case study: villages of Zanjan province). Journal of Regional Planning; 5 (17): 75-90. [In Persian]
- Sagone E, De Caroli M. A Correlational Study onDispositional Resilience, Psychological Well-being, andCoping Strategies in University Students. American Journal ofEducational Research. 2014; 2(7):463-471.
- Schoon, I. (2006). Risk and resilience: Adaptations in changing times. Cambridge University Press.
- YH, Sim. MK, Kim. TI. (2006). Resilience and health – related quality of life in children with choronic illness.journal of child health nurs. 12 (3): 295-303.
- Smith AE, Sim J, Scharf T, Phillipson C. (2004)Determinants of quality of life amongst older people in deprived neighbourhoods. Ageing and Society;24(05):793-814.
- Smith, B. W., Tooley, E. M., Montague, E. Q., Robinson, A. E., Cosper, C. J., & Mullins, P. G. (2009). The role of resilience and purpose in life in habituation to heat and cold pain. The journal of pain, 10(5), 493-500.
- Watts, R. E., & Garza, Y. (2008). Using Children's Drawings to Facilitate the Acting''As If''Technique. Journal of Individual Psychology, 64(1), 113.
- Wright, L. J., Zautra, A. J., & Going, S. (2008). Adaptation to early knee osteoarthritis: the role of risk, resilience, and disease severity on pain and physical functioning. Annals of Behavioral Medicine, 36(1), 70-80.
Wilmot. W. W. & Hocker. L.J. (2000). Interpersonal conflict. Publisher: McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages.
)